Nghề đan lát của người Cờ Lao thôn Má Chề

Đến thôn Má Chề, xã Sính Lủng (Đồng Văn), trong bất cứ gia đình nào cũng có thể tìm thấy những vật dụng đơn giản, nhưng vô cùng tiện ích như giỏ đựng muối, sàng mèn mén, quẩy tấu… được đan lát bởi bàn tay khéo léo của các nghệ nhân là người Cờ Lao. Nghề đan lát truyền thống này không chỉ phục vụ nhu cầu cuộc sống hàng ngày mà còn góp phần bảo tồn bản sắc dân tộc, tạo cơ hội phát triển kinh tế cho đồng bào.

Lễ cúng cơm mới của đồng bào người Giáy (Hầu mồ)

Lễ cúng cơm mới là nghi lễ có tính phổ quát được các tộc người ở nước ta thực hành với nhiều tên gọi khác nhau. Trong hệ thống quan niệm vạn vật hữu linh, tồn tại bền vững nhất tín ngưỡng thờ hồn lúa, vía lúa hay còn gọi là mẹ lúa. Coi cây lúa là loại cây trồng linh thiêng mang lại nguồn sống lớn nhát cho con người trong quá trình sinh tồn và phát triển. Tuy nhiên, tuỳ thuộc từng tộc người với những đặc trưng văn hoá riêng biệt sẽ có những ứng xử với tín ngưỡng, với thần linh và cách thực hành tín ngưỡng khác nhau. Đối với người Giáy ở Mèo Vạc, thời gian tiến hành lễ cơm mới không cố định vào ngày cụ thể như một số nghi lễ khác, lễ cơm mới được tổ chức vào mùa thu hoạch tuỳ vào từng gia đình. Nhà nào thu hoạch lúa sớm sẽ tổ chức lễ sớm, lúa chín muộn thì làm muộn hơn. Tuy nhiên, thời gian được tổ chức vào trung tuần tháng 9 âm lịch khi lúa đã chín, chuẩn bị thu hoạch.

Lễ cúng rừng của người Giáy ở Mèo Vạc

Trong sử thi Khai thiên lập địa của người Giáy có nói về quan niệm của tộc người này về sự hình thành của vũ trụ và muôn loài. Trong đó, rừng thiêng là nơi trú ngụ của thần linh - che chở, phù hộ và bảo vệ cho bản làng được bình yên, các thành viên đó sức khoẻ, đoàn kết, vật nuôi sinh sôi phát triển, cây trồng tươi tốt, mùa màng bội thu… Vì vậy, rừng thiêng được đồng bào bảo vệ và chăm sóc rất chu đáo. Theo đó, rừng được quản lý bởi thần rừng, thôn bản được quản lý bởi thần thổ địa và mỗi ngôi nhà lại có các vị thần linh trấn giữ ngoài cửa. Cuộc sống của con người được các thần linh bảo hộ.

Biển cạn Lũng Pù trên cao nguyên đá

Năm 2010 cao nguyên đá Đồng Văn (Hà Giang) được UNESCO công nhận là Công viên địa chất toàn cầu, từ đó đến nay việc khai thác du lịch có những chuyển biến, nhưng chủ yếu du khách chỉ mới biết đến nơi này bởi mùa hoa tam giác mạch, các cảnh quan hùng vĩ cùng văn hoá truyền thống đa dạng, phong phú. Những giá trị di sản địa chất đa dạng vẫn còn là một ẩn số đối với một số du khách.

Di chỉ hang Phó Bảng, huyện Đồng Văn

Hang Phó Bảng nằm trong dãy núi đá vôi phía tây thị trấn Phó Bảng, huyện Đồng Văn. Dãy núi nằm trên một bậc thềm phù sa cổ, gồm những đồi nhỏ, chạy thoai thoải, lượn sóng, cao hơn mặt suối hiện nay từ 100 đến 150m. Hang có tọa độ địa lý là: 23014’50’’ vĩ độ Bắc, 105011’32,6’’ kinh độ Đông.

Lễ trưởng thành (súc chì) của đồng bào Giáy

Đối với người Giáy, 12 tuổi được coi là một dấu mốc quan trọng trong cuộc đời của mỗi con người. Khi đứa trẻ đủ 12 tuổi, gia đình sẽ mời thầy cúng về làm lễ cúng trưởng thành. Lễ trưởng thành có thể được tổ chức sớm hơn, vào năm đứa trẻ 10 tuổi hoặc muộn hơn, vào năm đứa trẻ 13 hoặc 15 tuổi. Việc tổ chức sớm hay muộn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như tình hình sức khoẻ của đứa trẻ, điều kiện kinh tế của gia đình…

Ngôi nhà cổ ẩn mình mang vẻ đẹp hoang sơ

Ai rồi cũng sẽ đi Hà Giang, đến để cảm nhận cảnh đẹp hùng vĩ của thiên nhiên, sự bình dị của cuộc sống và những tình cảm chân thành của người dân chất phát nơi vùng đất Cao nguyên đá, nơi mang trên mình một màu đá xám từ nghìn đời. Và khuất sau những dãy núi đá tai mèo, một ngôi nhà cổ của dòng họ Vừ thuộc thôn Há Súng, xã Lũng Táo, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang như một tuyệt tác nổi bật trên nền đá xám ấy của vùng đất Cao nguyên đá Đồng Văn.

Độc đáo lễ đặt tên con của người Cờ Lao

Cờ Lao là một trong những dân tộc thuộc nhóm ngôn ngữ Ka-Đai, ngữ hệ Thái - Ka Đai; đây là dân tộc có dân số ít. Hiện dân tộc Cờ Lao ở Hà Giang chỉ có 2.388 người, sinh sống chủ yếu ở các huyện Hoàng Su Phì, Yên Minh, Đồng Văn; một số ít sinh sống rải rác ở các huyện Mèo Vạc và Quản Bạ.

Di chỉ Mậu Duệ, huyện Yên Minh

Y phục và trang sức của người Pu Péo

Trang phục của người Pu Péo đã và đang có những biến đổi cả trong chất liệu may mặc cũng như kiểu dáng. Xưa kia, người dân bao giờ cũng may y phục bằng vải bông tự dệt và nhuộm chàm; ngày nay, hầu hết đều mặc vải công nghiệp. Cho đến nay, trang phục của họ vẫn chủ yếu được phân loại theo giới tính và tình trạng hôn nhân (đối với phụ nữ), không thấy có hiện tượng phân biệt theo vị thế xã hội hay nghề nghiệp. Các thầy bói khi hành nghề cũng chỉ bận bộ y phục thường ngày chứ không có trang phục riêng.