Toàn cảnh thị trấn Yên Minh

         Đi ngược Thành phố Hà Giang về phía Bắc 100km, sẽ tới với huyện vùng cao miền núi Yên Minh, nằm ở nơi có vị trí địa lý thuận lợi với diện tích tự nhiên 783,65 km², hàng năm Yên Minh đã thu hút hàng nghìn du khách tới nghỉ ngơi và thăm quan du lịch. Đây là nơi cư trú, sinh sống của 15 dân tộc anh em , sự đoàn kết, gắn bó giữa các dân tộc anh em cũng là khởi nguồn cho sự mến khách của người dân nơi đây.

Từ xa xưa, Yên Minh đã được biết đến với truyền thống anh hùng, cái nôi cách mạng Đường Thượng đã làm nên những trang sử vẻ vang cho mảnh đất vùng cao nơi địa đầu tổ quốc. Sự kiên cường, anh dũng, cần cù, chịu khó đã được truyền từ đời này sang đời khác để các thế hệ nối tiếp nhau xây dựng mảnh đất Yên Minh ngày càng giàu đẹp.

         Được biết đến là một huyện nghèo của tỉnh Hà Giang, nằm trong quy hoạch Công viên địa chất UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn, với nhiều cảnh quan thiên nhiên đẹp như rừng Thông xã Lao Và Chải; ruộng bậc thang Sa Lỳ (xã Ngam La); rừng nguyên sinh xã Du Già với những hệ động, thực vật phong phú đa dạng, trong đó có nhiều loài quý hiếm; Hệ thống hang động lý tưởng cho du khách thăm quan như: Hang Nà Luông xã Mậu Long, hang Nà Lèng thôn Bục Bản - Thị trấn Yên Minh... đó là điều kiện thuận lợi để Yên Minh phát triển loại hình du lịch sinh thái và du lịch khám phá. Yên Minh cũng là vùng đất giàu truyền thống lịch sử, văn hoá như: Khu di tích Cách mạng Đường Thượng, Cổng thành Lao Và Chải; với các lễ hội truyền thống đặc sắc của các dân tộc như: Lễ hội Gầu tào dân tộc Mông, Lễ hội Lồng Tông dân tộc Tày - Nùng, Lễ Gọi Trăng của dân tộc Tày, Lễ Cấp sắc dân tộc Dao, Lễ thượng thọ, Lễ cưới... và nhiều nét đẹp trong sinh hoạt văn hoá của đồng bào dân tộc Mông, Giáy, Nùng, Tày như các điệu hát phươn, cọi, các làn điệu dân ca đang được các dân tộc huyện Yên Minh gìn giữ, bảo tồn và khôi phục. Ngoài ra, Yên Minh còn có nhiều nghề truyền thống như: nghề rèn, dệt lanh, đan lát và nhiều đặc sản nổi tiếng như: Mật ong, quả Xoài, gạo thơm...

 Nét đẹp ruộng bậc thang Yên Minh

         Lao Và Chải là điểm dừng chân lý tưởng đầu tiên khi tới với huyện Yên Minh, ở đây quanh năm khí hậu mát mẻ, có những rừng thông vi vu gió. Điểm dừng chân nhà sàn được huyện Yên Minh đầu tư xây dựng vào năm... với thiết kế nhà sàn của người dân tộc Tày, ở vị trí này, bao quát tầm mắt ra xa, du khách có thể thỏa sức ngắm những nét đẹp nguyên sơ của những ngọn núi đá vôi cao sừng sững trên cao nguyên đá. Với khí hậu mát mẻ quanh năm, Lao Và Chải được ví như "thảo nguyên xanh" cho bất kỳ du khách nào có dịp đi qua nơi này. Và khi dừng chân tại nhà sàn đón khách, du khách sẽ bị cuốn hút bởi những đặc sản, sản vật và những món quà mà núi rừng và con người Yên Minh mang lại, từ mật ong bạc hà, tinh dầu ngọc am, những bộ trang phục thổ cẩm tới những viên đá trang trí được mài rũa một cách tinh xảo... và bất kỳ ai qua đây cũng đều muốn mang một món quà cao nguyên về làm quà cho người thân ở miền xuôi...

         Nét đẹp của "thảo nguyên xanh" được ghi dấu bằng những đồi thông trải dài quanh những cung đường quanh co, uốn lượn. Những con đường ở đây mềm mại như một dải lụa vắt quanh sườn núi, nép mình dưới rừng thông, những dãy núi xanh thật xanh, những ngôi nhà nhỏ xinh nằm cheo leo trên lưng núi. Với nhiều người du lịch qua đây thì đây phải là điểm dừng chân khi lên với cao nguyên đá.

Những cung đường uốn lượn bên đồi thông được ví như Đà Lạt của miền Bắc

         Thị trấn Yên Minh nhỏ nhắn nằm ngay trên đường quốc lộ 4C. Yên Minh đón du khách bằng hình ảnh mây phủ khắp những rừng thông, những ngọn núi mờ xa và con đường cong cong không đếm được có bao nhiêu khúc cua tay áo liên tiếp nối nhau. Nếu đang đi trên đường, xuống tới thị trấn sẽ cho ta cảm giác là xuống tới thung lũng, thị trấn Yên Minh thấp hơn so với vị trí của cao nguyên đá. Những năm gần đây với xu hướng phát triển chung, bức tranh đô thị xanh của Yên Minh ngày càng rõ nét với nhiều ngôi nhà cao tầng được xây dựng, nhiều nhà nghỉ, khách sạn lớn được đầu tư với thiết kế sang trọng là nơi nghỉ ngơi lý tưởng của khách du lịch. Yên Minh cũng chú trọng tới việc trồng cây cảnh quan để tạo ra một không gian thoáng đãng, trong lành cho du khách thăm quan khi có dịp tới với cao nguyên đá.

         Không phải tự nhiên Yên Minh được chọn để xây dựng thành khu đô thị xanh mà qua nghiên cứu địa hình, vị trí địa lý cũng như những điều kiện tự nhiên sẵn có, các nhà khoa học đã nhìn thấy tiềm năng du lịch xanh của thị trấn Yên Minh và chọn là trung tâm đô thị xanh của cả cao nguyên đá. Đây cũng là cơ sở để từ nay đến năm 2020, Yên Minh đẩy mạnh phát triển các tua tuyến du lịch trên địa bàn và mở rộng việc quảng bá du lịch của địa phương.

Sản vật được biết đến nhiều nhất của Yên Minh là quả xoài thơm ngọt và gạo bào thao địa phương thơm ngon đậm đà. Ai đã đến Yên Minh vào mùa xoài, hẳn không quên được vị thơm, ngọt  khi được thưởng thức đặc sản này. Theo lời kể của người dân địa phương, cây xoài được trồng ở huyện Yên Minh từ sau ngày giải phóng miền nam, do một chiến sỹ người Mông hồi hương mang theo một giống xoài quý từ tỉnh Luông Pha Băng (Lào) về trồng tại xóm Nà Mạ thuộc thị trấn Yên Minh. Cây xoài được trồng ở đây phát triển rất tốt và cho quả đặc biệt thơm ngon. Nhờ đó, người dân tiếp tục nhân giống và trồng tại nhiều xã trong huyện. Xoài Yên Minh thích hợp với độ cao 100 - 500m, tại khu vực đồi núi đất hoặc khu vực đất bằng có thành phần cơ giới là đất thịt nhẹ, có khí hậu á nhiệt đới nóng ẩm, nhiệt độ trung bình năm từ 25 - 27⁰C. Khi chín xoài Yên Minh có vỏ vẫn hơi màu xanh, thịt quả màu vàng tươi, mềm nhưng không nát, ít xơ, vị ngọt lịm và mùi rất thơm. Bởi vậy đây cũng là món quà mà du khách đi qua đây vào mùa xoài đều mua về làm quà cho người thân.

         Tiềm năng du lịch của Yên Minh không nhiều nếu so với các huyện cùng nằm trong khu vực Công viên địa chất toàn cầu nhưng với những với giá trị cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, với các giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc, thì chắc chắn Yên Minh sẽ là địa chỉ đỏ trong hành trình đến với cao nguyên đá cho những ai muốn khám phá mảnh đất địa đầu của hình chữ S thân yêu này.

         Trong những gần đây ngành du lịch của huyện luôn được cấp uỷ, chính quyền huyện quan tâm, chú trọng; thông qua những chủ trương, chính sách phát triển du lịch, huyện đã chú trọng đến sự phát triển sự nghiệp văn hoá trên địa bàn, đặc biệt phát triển nguồn nhân lực du lịch, xây dựng hệ thống làng văn hóa du lịch cộng đồng và phát triển tuyến, điểm du lịch nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển du lịch hiện nay. Từ khi Cao nguyên đá Đồng Văn chính thức được tổ chức UNESCO công nhận trở thành thành Công viên địa chất toàn cầu thì lượng khách du lịch đến với tỉnh Hà Giang nói chung, huyện Yên Minh nói riêng ngày càng tăng. Đây là một điều kiện thuận lợi cho sự phát triển du lịch của huyện, đồng thời cũng là cơ sở để huyện đẩy mạnh phát triển ngành công nghiệp không khói, mở rộng mạng lưới du lịch cộng đồng cũng như các tua tuyến giúp địa phương quảng bá các sản phẩm núi rừng, nâng cao mức sống cho người dân bằng chính việc đẩy mạnh phát triển ngành du lịch của địa phương.