Đồn Đường Thượng
01/11/2024
Di tích đồn Đường Thượng và tường thành Lũng Hồ thuộc xã Lũng Hồ, huyện Yên Minh, tỉnh Hà Giang. Đây là một trong nhiều công trình quân sự mà quân đội Pháp đã xây dựng trong khu vực Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn ngay từ khi người Pháp bắt đầu chiếm đóng Hà Giang năm 1887.
Di tích Đồn Đường Thượng nằm ở gần đường tỉnh lộ 176 cách ngã ba đường đi Đường Thượng và đi Lũng Hồ khoảng 500m. Đồn được xây dựng trên khu đất nổi cao hình mai rùa, độ cao 742m so mực nước biển; xung quanh được bao bọc bởi hệ thống núi đá vôi.
Các điều tra thực tế đã ghi nhận Đồn Đường Thượng do người Pháp trong quá trình chiếm cứ và kiểm soát khu vực Đường Thượng xây dựng và hoàn thiện trong khoảng thời gian từ năm 1935 - 1940. Nhưng từ sau năm 1945, lực lượng của ta kiểm soát khu vực Đường Thượng và thực dân Pháp không còn đóng quân ở đồn này nữa.
Bên trong Đồn Đường Thượng
Di tích còn lại gồm một số hạng mục như: Tường bao quanh có độ cao trung bình 2,5m, bề rộng tường từ 50 - 70cm, chiều dài tường bao quanh gần 200m được bố trí các ụ bắn và đều có lỗ châu mai để dễ dàng quan sát bên ngoài. Các dãy nhà dọc ở phía tây và tháp canh ở phía Đông.
Tường thành Lũng Hồ cách đồn Đường Thượng gần 2km được bố trí dựa vào điều kiện tự nhiên theo triền núi hai bên con đường độc đạo nối giữa Lũng Hồ và Yên Minh với mục đích kiểm soát hàng hoá, người ngựa trên khu vực này, khi có biến cố xảy ra sẽ được báo động về đồn Đường Thượng.
Toàn cảnh khu vực Đường Thượng
Vật liệu chủ yếu để xây dựng đồn Đường Thượng và tường thành Lũng Hồ là đá vôi, được lấy từ ngay địa điểm xây dựng và các khu vực xung quanh với nhiều kích cỡ khác nhau, loại vữa dùng để xây chủ yếu là cát pha với vôi nhưng có độ kết dính tốt. Đảm bảo cho độ vững chắc và bảo vệ tốt các công trình và hoạt động phía trong của đồn và thành.
Hiện nay di tích đồn Đường Thượng và tường thành Lũng Hồ đã được xã Lũng Hồ quản lý và Sở Văn hóa thể thao và du lịch Hà Giang lập hồ sơ và xây dựng kế hoạch bảo tồn và phát huy giá trị của di tích. Cùng với các giá trị di sản địa chất như cảnh quan karst cụm đỉnh - lũng, vách đứt gãy kiến tạo, thung lũng karst, hệ thống hang động karst Lũng Hồ - Đường Thượng,… khu vực này đã trở thành điểm dừng chân lý thú của Công viên địa chất.
Ngọc Phượng